Lista 7 przykładowych scenariuszy lekcji wychowawczej dla Twojej klasy

Za pomocą odpowiednio przygotowanych scenariuszy na lekcję wychowawczą możemy zacząć komunikować się z uczniami na poziomie ich potrzeb, wartości, oczekiwań i wzajemnych relacji. Należy docenić rolę wspomnianych lekcji w kształtowaniu młodych osobowości i ich świata.

Eksperci wskazują, że ciekawie przeprowadzone zajęcia, które jednocześnie angażują i uczą, najczęściej zapadają w pamięć uczestnikom. Podobny trik stosuje się m.in. podczas wystąpień publicznych – zapamiętujemy śmieszne anegdoty i wybijające się hasła. Tak działa ludzki mózg. W ten sposób lekcje utrwalą się bez konieczności powtarzania.

Zapewne wielu z Was potrafiłoby teraz przywołać sytuację ze szkoły, która wbiła się w pamięć. Możemy sprawić, że podobne zależności podziałają w trakcie edukacji.

Przygotowanie merytoryczne i dydaktyczne skutkować będzie tym, że lekcje wychowawcze nabiorą całkowicie nowego wymiaru. Gdzie znajdziemy zatem klucz do właściwego przygotowania zajęć?

Wszystko zależy od wybrania i opracowania harmonogramu tematów – a także całego cyklu lekcji – do adekwatnej sytuacji panującej zarówno w klasie, szkole, jak i na świecie. Nic nie stoi na przeszkodzie, by lekcji stanowiły pewną całość, zgodną z przyjętym programem wychowawczym.

W jaki sposób tego dokonać?

Inspiracji możemy szukać w otaczającej nas rzeczywistości, w codziennych kontaktach międzyludzkich oraz w sieci. W internecie znajdziemy nieskończony katalog pomysłów, z których każdy możemy modyfikować pod kątem danego rocznika lub klasy.

Warto nadmienić, że o szczególnych walorach procesu edukacji świadczy właśnie możliwość dostosowania do aktualnego odbiorcy. Nadeszła przyszłość, a wraz z nią elastyczne metody nauczania.

Sukces lekcji wychowawczej zależy od właściwego tematu. Tok pracy musi być dla uczniów angażujący i przeplatany ćwiczeniami. Wykorzystanie pomocy dydaktycznych i najnowszych technologii to klucz pozwalający na dotarcie do podopiecznych.

Młodzi ludzie szybko stają się partnerami do prowadzenia dyskusji na najbardziej złożone tematy. Rolą szkoły jest zapewnienie dostępu do sprawdzonych i wiarygodnych źródeł oraz poglądów.

Poniżej prezentujemy nasz przegląd siedmiu ciekawych scenariuszy na lekcję wychowawczą. Mamy nadzieję, że znajdziecie inspirację dla siebie i swoich uczniów.

#1 – Tajniki skutecznego komunikowania się

Żyjemy w czasach, gdy komunikacja – w tym na odległość – jest naszą podstawową aktywnością. Używamy najróżniejszych jej form w codziennym życiu. Jest jedną z najważniejszych umiejętności. Uczymy się komunikować od najmłodszych lat, począwszy od reakcji na bodźce, aż po werbalizację własnych emocji i opinii.

Scenariusz na lekcję wychowawczą dotyczącą komunikacji zakłada konkretne cele:

poznanie metod komunikacji
sposoby, które ułatwiają komunikację

Lekcja powinna uświadamiać, że podczas komunikacji pojawić mogę się bariery i szumy komunikacyjne.

Skuteczną metodą omówienia tematu jest dyskusja i „burza mózgów” wraz z podaniem przykładów komunikacji i przeszkód, poproszenie o indywidualne wypowiedzi uczniów, praca w grupach i wspólne oglądanie materiałów dydaktycznych (np. filmu animowanego). Jako zadanie poprzedzające rozmowę warto zaproponować ustalenie praw i obowiązków każdego uczestnika dyskusji na lekcji (np. pod postacią regulaminu klasy), a później rozmowę o uczuciach uczniów, by poćwiczyć zdolność ekspresji własnych emocji.

Scenariusz-lekcji-wychowawczej-1-1024×487

Jak przeprowadzić lekcję dotyczącą omawianego tematu?

Rozpocznijmy lekcję skutecznego komunikowania się od analizy podstawowych pojęć, które wykorzystamy podczas trwania zajęć: „komunikacja”, „komunikacja werbalna”, i „komunikacja niewerbalna”.

Warto poruszyć też temat komunikacji niewerbalnej. Jest równie istotna, a czasem bywa decydująca. Nic nie stoi na przeszkodzie, by uwzględnić komunikację niewerbalną podczas ćwiczeń w szkole. Odczytywanie mowy ciała to doskonały przykład zadania, które zaangażuje całą klasę. Dlatego proponujemy zabawę w kalambury: uczniowie po kolei odgadują uczucia, które ich koledzy mają zapisane na samoprzylepnej karteczce.

Ciekawym ćwiczeniem jest „zatłoczony autobus”. Część klasy udaje, że znajduje się w komunikacji miejskiej, a wybrany uczeń musi przedostać się z jednego miejsca „autobusu” na drugie. W ten sposób można ćwiczyć umiejętności komunikacyjne, socjalne i adaptację w nowym środowisku.

Podstawą prowadzenia skutecznej komunikacji interpersonalnej jest operowanie bogatym zasobem słownictwa sprawiającym, że rzadziej ulegamy szumom komunikacyjnym. Jedną z proponowanych aktywności jest przedstawienie i omówieniu słów mających kilka znaczeń. Ćwiczenie pomoże kształtować postawy samodoskonalenia się i poszerzania wiedzy o języku polskim.

Uczeń, w wyniku zajęć, zyska szereg nowych umiejętności:

będzie potrafił rozpoznać własne strefy przestrzenne
nauczy się właściwie porozumiewać się z drugą osobą i podczas spotkania wieloosobowego
zyska umiejętność odpowiedniego dobrania odległości w różnych sytuacjach społecznych

Przygotowanie lekcji, podczas której wychowankowie dowiadują się o znaczeniu i wadze słów, uczą o poszanowaniu opinii drugiej osoby i nabywają umiejętność wyrażania swoich uczuć, wydaje się dobrym sposobem na rozpoczęcie cyklu zajęć wychowawczych.

#2 – Subkultury młodzieżowe. Kto, jak i gdzie?

Młodzieżowe subkultury pojawiają się i znikają. Wspólny mianownik jest następujący: potrzeba wyróżnienia się. To szczególnie ważne w środowisko szkolnym, gdy uczniowie są na etapie odkrywanie własnego „ja”. W ten sposób możemy kontynuować lekcje dotyczące skutecznej i kulturalnej komunikacji.

Scenariusz lekcji wychowawczej dotyczącej subkultur powinien zakładać naukę podstawowych pojęć związanych z zagadnieniem: „kultura” (w tym masowa, ludowa i narodowa), „subkultura”, „globalizacja”. Poszczególne subkultury podczas zajęć można osadzić w konkretnych czasach historycznych i lokalizacji. Warto poruszyć też kwestię ubioru i słuchanej muzyki, a także potrzeby ekspresji „własnego ja”. Nauczyciel powinien przedstawić szkołę jako miejsce neutralne światopoglądowo.

Scenariusz-lekcji-wychowawczej-2-1024×449

Istotny wydaje się fakt, że pod wspomnianą postacią można przekazać także wiedzą o różnorodności otaczającego nas świata i zamieszkujących go osób. Lekcja o subkulturach może być też nauką o tolerancji i akceptacji innych. W ten sposób najmłodsi odkryją, że wyjątkowość przejawia się na wiele sposobów.

Na zajęcia warto przygotować zestaw ilustracyjny, czyli zbiór zdjęć lub grafik ilustrujących poszczególne subkultury. Będzie to doskonały środek dydaktyczny i element ulepszenia efektywności uczenia się. Zestaw może posłużyć też do jednego z zadań, które polega na identyfikacji różnych rodzajów subkultur zgodnie z zaprezentowaną ilustracją.

Elementem zajęć może być zadanie polegające na wskazywaniu relacji między kulturami lokalnymi, globalnymi i subkulturami. Klasa podzielona na grupy przedstawia poszczególne subkultury, w ten sposób aktywizując wszystkich uczniów i sprawiając, że lekcja zapadnie w pamięć.

Omawiana lekcja wychowawcza wydaje się doskonałym pomysłem dla najmłodszych – usłyszą sporo ważnych słów o tolerancji – ale także dla nauczyciela, który będzie mógł poznać najnowsze młodzieżowe trendy.

W trakcie zajęć uczeń zdobędzie umiejętności:

wskazywania zachowania właściwego dla różnych subkultur
opisywania cech języka subkultur
charakteryzowania systemów wartości innych ludzi
oceniania konsekwencji wynikających z różnorodności społecznej i członkostwa w subkulturach

#3 – Szczęście, czyli przepis na sukces

Szczęście może objawiać się pod wieloma postaciami. Kluczową umiejętnością, którą warto nabyć już od wczesnych lat, jest werbalizacja własnych uczuć. Zarówno negatywnych, jak i pozytywnych.

Omawiany temat zakłada, że uczniowie nauczą się rozumieć własne pragnienia, oceniać sukcesy, ale także zechcą dowiedzieć się więcej o kolegach z klasy i ich uczuciach. Przygotowane zadania pozwolą na zwiększeniu poziomu empatii i zrozumienia dla odmiennych postaw. To wartości, które ciągle aktualne, znajdą zastosowanie już na początku drogi edukacyjnej najmłodszych. Dla nauczyciela bardzo wartościową informacją zwrotną będzie wiedza o tym, jak podopieczni postrzegają sukces i jakie mają potrzeby i marzenia. Zdobyta w ten sposób wiedza może pomóc podczas późniejszych etapów edukacji.

Scenariusz lekcji wychowawczej - Grafika Artykułu nt. Szczęścia

Przed rozpoczęciem właściwych zajęć nauczyciel może obserwować zachowanie klasy, przy okazji sprawdzając jak zachowują się uczniowie, by później porozmawiać o odpowiednim zachowaniu w różnych miejscach i o wyjątkowej sile słów „proszę”, „dziękuję”, „przepraszam”.

Scenariusz lekcji wychowawczej dotyczącej szczęścia zakłada, by uczniowie własnymi słowami opowiedzieli o tym, co ich zdaniem znaczy „szczęście” i „być szczęśliwym”. Uzyskane odpowiedzi mogą stanowić punkt wyjścia do późniejszej dyskusji i „burzy mózgów” dotyczącej szczęścia jako wartości w życiu.

Dyskusję warto uzupełnić o poglądy reprezentowane przez poszczególnych filozofów zajmujący się tym zagadnieniem (np. Arystoteles, Budda, Epikur). Dodatkowo, uczniowie przygotowaliby definicję uczuć np. „przyjaźń”, „miłość”, „lojalność”, „sukces”, „rzetelność”, „altruizm”.

Omawiane zajęcia zakładają przede wszystkim dyskusję grupową i wymianę poglądów. Nauczyciel powinien wcielić się w rolę bezstronnego arbitra prowadzonej debaty.

4 – Motywacja do nauki. Skuteczne techniki motywacyjne

Wyjaśnienie roli motywacji w codziennym życiu nie należy do najprostszych tematów. Każdy człowiek znajduje inne elementy życia, które sprawiają, że odnajduje sens prowadzonych działań. To temat, który może budzić wiele wątpliwości, dlatego wydaje się konieczne, by poruszyć go w szkole podczas lekcji wychowawczej.

Scenariusz lekcji wychowawczej - Grafika artykułu nt. motywacji

Punktem wyjścia jest próba zdefiniowania słów „motywacja”, „motywacja wewnętrzna” i „motywacja zewnętrzna”. Jednym z proponowanych zadań jest przygotowanie profilu ucznia zmotywowanego i określenie wpływu poszczególnych środowisk (np. dom, szkoła, rodzice) na motywację.

Motywować możemy na różne sposoby. W szkole mogą być to oceny, w dorosłym życiu – prestiż. Wspomniane aspekty mogą również działać w druga stronę i powodować uczucie demotywacji. Nauczyciel podczas lekcji powinien wskazać swoim wychowankom sposoby, które można stosować, by przekuć negatywne emocje w sukces.

Nauczyciel może na wstępie opowiedzieć o metodach motywacji, które stosuje osobiście. Później uczniowie zapisują własne pomysły na samoprzylepnych karteczkach, które lądują na tablicy „Drzewo motywacji”.

Podczas „burzy mózgów” uczniowie razem z prowadzącym zajęcia szukają skutecznych technik motywacyjnych, które mają sprawić, że prowadzone aktywności nabierają nowych perspektyw.

Zajęcia nauczą dzieci o pozytywnym znaczeniu motywacji. Uczniowie poznają czynniki, które motywują do nauki i innego działania. Będą świadome różnych metod, które można wdrożyć, by usprawnić proces nauki i dowiedzą się na czym polega istota motywacji w życiu człowieka.

Poczynione obserwacje mogą być również doskonałym źródłem wiedzy dla nauczyciela o swoich podopiecznych.

Uczniowie mogą być poproszeni, by porozmawiali o motywacji w domu z rodzicami.

#5 – Jak dbać o swoje bezpieczeństwo w sieci?

Bezpieczeństwo w sieci to temat scenariusza na lekcję wychowawczą na czasie. Szczególnie w momencie, gdy lekcje prowadzone są zdalnie. To doskonały sposób, by skonfrontować pojęcie bezpieczeństwa w świecie rzeczywistym z tym, który dostępny jest po zalogowaniu się do sieci. Począwszy od wspólnego definiowania pojęć (np. „bezpieczeństwo”, „cyberbezpieczeństwo”, „haker”, „wirtualna rzeczywistość”) po wiedzę o sposobach bezpiecznego przeglądania zasobów www.

Scenariusz lekcji wychowawczej - Grafika artykułu nt. lekcji bezpieczeństwa

Współczesna młodzież większość informacji zdobywa w internecie – globalna sieć ułatwia wszystkim codzienne życie. Omawiane tematy powinny dotyczyć umiejętności dostrzegania zagrożeń (hakowanie, kradzież tożsamości, hejt), a także podstaw netykiety, programów chroniących użytkowników sieci i sposobów postępowania w przypadku wykrycia niebezpieczeństwa.

Zajęcia można rozpocząć rozmową o:

niebezpiecznych treściach w sieci
znaczeniu netykiety
używaniu emotikon
sposobach postępowania w przypadku doświadczenia cyberprzemocy

Ważne, by nauczyciel uświadomił, że w sieci nie jesteśmy anonimowi i musimy uważać na siebie i innych uczestników internetu.

Nauczyciel może też zachęcać uczniów do rozmowy o bezpieczeństwie w sieci z rodzicami. Tak przekazana wiedza może działać w dwie strony: szczególnie, gdy uczniowie będą w stanie opowiedzieć swoim rodzicom o tematach, w których oni mogą nie być biegli. Zdaniem specjalistów, dzielenie się swoją wiedzą z osobami starszymi wpływa pozytywnie na samoocenę.

Zdobycie wiedzy o bezpiecznym poruszaniu się w internecie to sposób na nabycie umiejętności, które mogą skutkować rozbudzeniem zainteresowań tematyką cyberbezpieczeństwa. Może zdarzyć się, że najmłodsi wykażą się znaczną wiedzą dotyczącą omawianego zagrożenia i z chęcią podzielą się swoimi przemyśleniami podczas grupowej dyskusji. Nauczyciel planując scenariusz na lekcję wychowawczą może nawet poprosić uczniów o wymienienie zagadnień, które ich zdaniem powinny zostać przeanalizowane – środowisko wirtualne to temat będący pasją wielu z nich.

#6 – Zawody przyszłości – ścieżka kariery XXI w.

Wybór ścieżki zawodowej to nieodłączna część procesu edukacji. W pewnym momencie życia uczeń będzie decydował o swojej karierze – to bardzo ważna chwila i odpowiedzialna decyzja. Błyskawicznie zmieniający się świat może sprawiać wrażenie, że część zawodów straciła na atrakcyjności. Obecny kształt rynku pracy różni się znacząco od tego, który istniał jeszcze dziesięć lat temu. Na popularności zyskują tzw. zawody przyszłości, czyli związane z branżą IT: specjaliści od robotyki, e-commerce, analizy danych i programowania. Przygotujmy uczniów na postawienie kroków ku zawodom przyszłości.

Scenariusz na lekcję wychowawczą dotyczącą wyboru ścieżki kariery i zawodów przyszłości powinien zakładać wyjaśnienie podstawowych pojęć i definicji, ale także przedstawić najnowsze trendy i perspektywiczne zawody. Dyskusja z uczniami ma za zadanie doskonalić ich świadomość mocnych stron, pasji i zainteresowań oraz zawodowych predyspozycji. Uczestnicy podczas rozmowy określają kim chcieliby zostać w przyszłości (mogą również powiedzieć, dlaczego taki wybór), a prowadzący zajęcia opowiada o sposobach zdobycia potrzebnych kwalifikacji.

Nauczyciel może zachęcić uczniów do samodzielnego poznawania rynku pracy i umiejętności, które są niezbędne, aby rozwijać się w danym zawodzie. Sam natomiast zyskuje wiedzę na temat zdolności podopiecznych i może pomóc w wyborze konkretnych metod doskonalenia się. Zebrane informacje będą również wartościowe dla rodziców, którzy mogą w ten sposób poznać dodatkowe talenty i marzenia swoich dzieci.

#7 – Ekologia – poznaj świat przyrody za pomocą robota Photon

Kształtowanie postawy proekologicznej to jedno z największych wyzwań współczesnej edukacji. Tematyka ekologii ma rozwijać świadomość uczniów i ich wrażliwość ekologiczną, a także wskazywać pozytywne wzorce zachowania. Na szczęście dysponujemy zdobyczami techniki, które sprawią, że nauka postawy pro-eko będzie prostsza i bardziej angażująca niż kiedykolwiek.

Nauczyciel może skorzystać z pomocy edukacyjnych robotów, których funkcje i wykorzystanie na lekcji, wzbudzą podziw wśród najmłodszych. Wkład edukacyjnych robotów w proces edukacji i ulepszenie tradycyjnego modelu edukacji jest dostrzegalny już na całym świecie.

W omawianym przypadku scenariusze na lekcję wychowawczą dotycząca ekologii zostaną dostarczone razem z Photonem – robotem, którego zdaniem jest usprawnienie procesu edukacji od lat najmłodszych. Edukacja poprzez zabawę zadziała motywująco na postawę uczniów i ich stosunek do działania na rzecz ochrony środowiska.

Nauczyciel, korzystając z pomocy dydaktycznego zestawu Photon Moduł Ekologia, jest w stanie usprawnić kształtowanie szacunku do środowiska przyrodniczego i nauczyć wspierania działań na rzecz ochrony środowiska. Wspomniany zestaw to dziesięć scenariuszy, które mogą posłużyć jako pomysły na przeprowadzenie lekcji wychowawczej związanej z tematem ekologii, ochrony przyrody i środowiska naturalnego. Opracowane zajęcia są zgodne ze szkolną podstawą programową, a wśród omawianych zagadnień znajdziemy segregowanie śmieci, oszczędzanie energii, ekologiczny transport, recykling i pojęcie „zielonego miasta”.

Co zyskasz dzięki zestawowi?

otrzymasz gotowe scenariusze zajęć (10 sztuk), dzięki którym zrealizujesz podstawę programową,
zyskasz czas na przygotowanie lekcji,
rozwiniesz swoje umiejętności technologiczne,
zwiększysz swoją konkurencyjność na rynku,
zdobędziesz scenariusze przygotowane przez ekspertów,
zaangażujesz uczniów w zajęcia kształtujące postawy szacunku dla środowiska przyrodniczego,
pomożesz uczniom poznać takie tematy, jak: segregowanie śmieci, oszczędzanie energii, transport ekologiczny, zielone miasta czy recykling.

Nie sposób wyobrazić sobie szkoły przyszłości bez nauki o ekologii. Nowoczesna technologia w szkole? Dzięki wsparciu Photon Moduł Ekologia to możliwe!

Bibliografia: